Archeo – ontdekking (van de 3de tot de 6de basisschool)

In dit atelier leert de groep meer over graangewassen die gekweekt werden in Malagne, en over het gebruik ervan in de Gallo-Romeinse periode. De leerlingen ontdekken bovendien de ingredienten die nodig zijn om brood te maken (meel, water, zout, honing, gist) en maken kennis met de Gallo-Romeinse bakoven in leem. De leerlingen nemen op praktische wijze deel aan het bakken, en achteraf zullen zij het uiteraard proeven.

De leerlingen bekwamen zich in het wikkelen van aardewerk, een techniek die erin bestaat om kleiworsten met de vingers te vervaardigen, en er nadien de wanden van een potje mee op te bouwen. De manier van opbouwen geeft de gewenste vorm aan de pot. De opgerolde kleiworsten worden nadien gladgestreken met de vingers om de wanden de nodige stevigheid te geven. Aansluitend versiert iedereen zijn potje volgens eigen inspiratie. Het is noodzakelijk om de potjes achteraf een tijd lang te laten drogen in open lucht.

Dit atelier is een mooi voorbeeld van hoe gewerkt werd leem in de Gallo-Romeinse periode. De leerlingen herbeleven volop het Gallo-Romeins universum door praktisch te werk te gaan volgens een techniek uit de oudheid. Aan de hand van een houten vorm maakt iedere leerling zijn steen uit leem en stro. Het is zeer wenselijk om daarvoor aangepaste kledij mee te brengen!

Een klein ommetje langsheen enkele al dan niet eenvoudige spelen zoals 2000 jaar geleden. In dit atelier worden de leerlingen ondergedompeld in de leefwereld van de jongere Gallo-Romeinen, en zodoende ontdekken ze de wereld van het spel en het sociaal belang ervan. Strategie, behendigheid, toeval, of nabootsen zijn enkele van de aspekten van de vroegere spelen die aan bod komen, en waar iedereen zijn gading vindt. Zij kunnen zich met elkaar meten in het delta-behendigheidsspel, of elkaar bekampen in het 12 lijnen-strategospel, of nog in het molenspel, of in de latroncule dat een typisch spel van de Romeinse legioensoldaten was. Pret gegarandeerd !

Vanaf 6 jaar.

Het doel van deze workshop is niet enkel de leerlingen wegwijs te maken in de minder gekende verwerking van wol, maar eveneens aandacht te besteden aan de wereld van schapen, nog vóór ze geschoren werden. De leerlingen overlopen verschillende fases, van schaap tot het voorwerp in vilt, en zij maken ook kennis met enkele werktuigen van vroeger, zoals de antieke scheerschaar bijvoorbeeld. Nadien maakt iedereen zijn eigen voorwerp in vilt en ontdekt zo de kunst van het verwerken van wolvezels tot een vilten voorwerp.

In deze workshop leren de leerlingen de culinaire praktijken van de Gallo-Romeinen kookkunst in vraag te stellen. Zij werken volgens een recept van Apicus, een gastronoom uit de 1e eeuw. Een antiek recept geeft slechts enkele richtlijnen, en de leerlingen voeren uit met een kritische zin. Het recept van Apicus vertelt ons helaas niets over hoeveel van een bepaald ingredient te gebruiken, en ook niets over de kookduur. Juist zoals de archeologen zijn wij dus ook aangewezen op het uittesten van een recept om te proberen op die manier de smaken van vroeger opnieuw tot leven te brengen. En nadien gaan we dat allemaal lekker opsmullen !

Bij dit bezoek ontdekken de leerlingen hoe ijzer ontgonnen werd in een laagoven, en hoe nadien de ijzerspons verder bewerkt en gezuiverd werd. Aansluitend gaan ze naar de smidse waar ze in de praktijk leerling-smid worden. Om beurt, en onder het alziend oog van de meester-smid, hameren ze een stukje roodgloeiend ijzer en ze toveren het om tot een alledaags voorwerp zoals sleutel, armband, of Gallo-Romeinse aansteker! Nadien krijgen ze uitleg over heel wat andere voorwerpen die een smid vervaardigt, zoals o.a. werktuigen, maar ook een vuurslag, een helm, een zwaard, of een malienkolder.

Aan de hand van talrijke voorbeelden ontdekken de leerlingen een vak en een techniek uit lang vervlogen tijden. Zij zullen zelf hun eigen legvak voorbereiden waarin ze aansluitend een tweekleurig mozaïek werkstukje maken (15 x 15 cm) met kleine steentjes. Ze kunnen inspiratie opdoen uit een model dat voorgesteld wordt, maar ze kunnen ook hun eigen verbeelding de vrije loop laten.

Geen paniek, plaasterresten verdwijnen volledig tijdens het wassen !

De onderwijsdoelstellingen gaan van de ontdekking van de mogelijkheden die door de natuur worden geboden in het gebied van het ambacht tot de bewustwording van de antieke knowhow. Na het zien van mandenwerk uit de romeinse tijd, de verschillende materialen worden gebruikt en de verschillende technieken, krijgen de leerlingen de kans om een klein werk van maakten met wilgen en raffia te doen. Ze zullen hun vaardigheid oefenen door opening in een alomtegenwoordig ambacht in het leven van onze voorouders.

Dankzij een bezoek van tuinen awaken de leerlingen hun zintuigen door Gallo-romeinse botanische soorten te herontdekken. Ze zullen de diversiteit van het gebruik van de planten kunnen zien en hun cyclus van ontwikkeling kunnen begrijpen. Daarna zullen ze twee inzaaien met de zaden van hun keuze uit een selectie van Gallo-romeinse planten doen. Bij slecht weer en in de winter kan het bezoek van de tuin door een spel over de Gallo-romeinse planten en een degustatie van kruiden thee worden vervangen.

Deze workshop is beschikbaar van maart tot juli.

Tijdens dit atelier stellen de leerlingen vast dat touwslagerij in Gallo-Romeinse tijden een heel belangrijk beroep was. Zij maken kennis met de verschillende grondstoffen die gebruikt werden, zowel van plantaardige als van dierlijke oorsprong. Zij bekwamen zich in het vlechten van een klein koordje in canvas vezel.  En nadien maken we met gans de klas samen een echt touw met een heus touwslagerstoestel.

Dit atelier besteedt aandacht aan de gebruikte grondstoffen, de werkmethode, het nut, en aan de betekenis van eertijdse juwelen.

Met tangen en getrokken koperdraad hebben de leerlingen de mogelijkheid om zelf hun eigen juweeltje te vervaardigen. Zij inspireren zich naar historische modellen uit het verleden waarbij spiraal en triskel, een Keltisch symbool met drie takken, centraal staan.

Dit atelier omvat twee belangrijke onderdelen.

Om te beginnen wordt aandacht besteedt aan het lezen en schrijven van Romeinse cijfers. Enkele oefeningetjes in groep zijn bedoeld om de kennis te ontwikkelen en te leren omgaan met Romeinse getallen.

In het tweede deel maken ze kennis met abakken en het gebruik ervan. Leren optellen en aftrekken wordt nu het doel. Ieder afzonderlijk krijgt een houten abak. Daarin plaatsen ze de getallen, en ze leren hoe ze om te zetten in een eenvoudigere versie om aansluitend te gaan rekenen. De verbetering gebeurt met de ganse klas samen. Op een eerder speelse manier leren zij omgaan met een totaal ongekende   rekenmethode.

Dit atelier laat toe het boogschieten te ontdekken zoals het was in Gallo-Romeinse tijden: gebruikt materiaal en schiet techniek. De eerste stap bestaat in het aanleren van hoe omgaan met een boog om nadien over te gaan tot schieten met respect voor de veiligheid. Nadien, en met de hulp van een ervaren boogschutter, schieten de leerlingen hun pijlen af naar een schijf op 10 meter afstand. Wie treft als eerste de roos?

Pas op, dat atelier gaat niet door bij ongunstige weerstoestanden.

Momenteel niet beschikbaar

Ten eerste geeft de workshop een overzicht van Gallo-romeinse kleren en presenteert verschillende textielvezels en kleurstoffen. Daarna hebben de leerlingen de kans om de kleurstof van een wollen monster te experimenten. Deze is in een bad van tinctoriales materialen uit dezelfe plant ondergedompeld om de diversiteit van de resultaten te zien. Vervolgens zullen de deelnemers wollen monsters associëren die met hun plant-moeder is geverfd om conclusies met betrekking over de verkregen kleuren te schieten.

De leerlingen ontdekken niet enkel de soorten ingredienten en hun oorsprong, maar ze vernemen ook meer over hoe parfum vroeger gemaakt werd, en waarvoor dat zo allemaal gebruikt werd. Zij maken vervolgens hun eigen potje geurzalf op basis van bijenwas, amandelolie, en een geurstof. Zij beginnen met raspen van de was, laten haar smelten in een bain-marie, en voegen er nadien de amandelolie en lavandel geurstof aan toe. Elke leerling neemt zijn eigen potje geurzalf mee naar huis.